Ζούμε εν έτη 2016, στην εποχή της τεχνολογικής και πολιτισμικής ανάπτυξης. Μια εποχή που ο άνθρωπος θα έπρεπε να είναι ελεύθερος, να εκφράζεται, να δημιουργεί, και να σκέφτεται, μακριά από οποιεσδήποτε προκαταλήψεις. Πολλοί θα ισχυριστούν ότι ο άνθρωπος είναι ελεύθερος ίσως πιο ελεύθερος από ποτέ, και θα έχουν εν μέρει δίκαιο αφού η ελευθερία διακίνησης ανθρώπων και κεφαλαίων είναι γεγονός τουλάχιστον στο δυτικό κόσμο. Ταυτόχρονα ο κάθε ένας ελέγχει την ίδια του τη ζωή και στις πλείστες χώρες τα ανθρώπινα δικαιώματα αποτελούν το ύψιστο αγαθό. Όλα αυτά όμως δεν αποτελούν τίποτα άλλο παρά μια ημιτελή αντίληψη της πραγματικότητας, που όταν κάποιος τη στοχαστεί και δει μέσα από αυτήν, μπορεί να αντιληφθεί ότι αυτή η ελευθερία για πολλούς λόγους είναι ένα εικονικό κατασκεύασμα της σύγχρονης κοινωνίας.
Πολλοί θα βιαστούν να με χαρακτηρίσουν ως ακραίο αλλά και απαισιόδοξο, όμως ας αναλογιστούν ότι δεν είμαστε και τόσο ελεύθεροι ή τουλάχιστον όχι τόσο όσο θέλουν να νομίζουμε. Ας πάρουμε για παράδειγμα την πανεπιστημιακή κοινότητα η οποία αποτελεί μια μικρογραφία της κοινωνίας. Βλέποντας τη συμπεριφορά των φοιτητών και τις αντιλήψεις τους, μπορούμε να κατανοήσουμε καλύτερα την ευρύτερη κοινωνία. Αρχικά μπαίνοντας κάποιος στο πανεπιστήμιο μπορεί να αντιληφθεί τον «αγώνα δρόμου» που γίνεται μεταξύ των φοιτητών για το ποιος θα ντυθεί καλύτερα, θα φορέσει πιο ακριβά παπούτσια και θα έχει την καλύτερη τσάντα. Ένας αγώνας που αν η ίδια η κοινωνία και οι διάφορες διαφημιστικές εταιρείες δεν έπλαθαν, τώρα θα ήταν ανύπαρκτος. Συνεπώς στερούμαστε τη βασική ελευθερία, αυτή της διαφορετικότητας, της προσωπικής επιλογής και της ελεύθερης βούλησης. Ακολούθως διακρίνεται η «μόδα» της φοιτητικής ζωής που γίνεται ταυτόσημη μόνο με την καλοπέραση, την απουσία από τα μαθήματα, και τις ατέλειωτες ώρες στις καφετέριες για μπιρίμπα (…και πιλόττα) και στο τέλος σε καμιά μπουάτ μέχρι τα ξημερώματα. Δεν αντιλέγω, καλή η διασκέδαση, καλά και τα καφέ, αλλά οι πλείστοι φοιτητές έχουν καταντήσει υποχείρια αυτής της μόδας που προωθείται ως η ενδεδειγμένη για κάθε φοιτητή, χάνοντας έτσι την αίσθηση του μέτρου αλλά και κάθε ελευθερίας για κριτική σκέψη και διαμόρφωση του χαρακτήρα τους. Παράλληλα βλέπουμε πολλούς φοιτητές να βρίσκονται σε λήθαργο, και να αποδέχονται καταστάσεις με την δικαιολογία ότι δεν μπορούν να επιφέρουν αλλαγή ούτε να αντιμετωπίσουν την εξουσία. Το κυριότερο πρόβλημα όμως είναι ότι οι φοιτητές αποδέχονται να γίνονται πιόνια της εξουσίας. Όταν μια κοινωνία όπως η φοιτητική, δίνει στις κομματικές παρατάξεις εννιά στις δέκα ψήφους, ψηφίζει δηλαδή τα παιδιά αυτών που κατέστρεψαν την κοινωνία δεν μπορεί να είναι ελεύθερη αφού στερείται κριτικής σκέψης.
Είναι απαραίτητο λοιπόν να οδηγηθούμε στην αυτονομία στην ικανότητα μας δηλαδή να μπορούμε να ελέγχουμε πραγματικά τον εαυτό μας και τη συνείδηση μας προκειμένου να πετύχουμε την αλλαγή της κοινωνίας στο σύνολο της.
Ανδρέας Παφίτης
1ο ΔΗΜ