Η αυτοδιάθεση και τα ΟΧΙ στην υποδούλωση, από τη Χώρα των Βάσκων στην Κύπρο

Πίσω από τα νέφη της κατοχής και την ανικανότητα της ηγεσίας μας

Ο Κυπριακός λαός όποτε χρειάστηκε να ασκήσει το αναφαίρετο δικαίωμα της αυτοδιάθεσης ήταν κατηγορηματικός. Δύο δημοψηφίσματα έλαβαν χώρα στην Κύπρο μέχρι σήμερα για το εθνικό μας θέμα. Επί Βρετανικής αποικιοκρατίας στις 15 Ιανουαρίου 1950, το 97% αξίωσε την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα (είχαν προηγηθεί και άλλα ενωτικά δημοψηφίσματα μικρότερης κλίμακας). Μετά την μεταβολή του εθνικού μας θέματος σε πρόβλημα Τουρκικής εισβολής και κατοχής, στις 24  Απριλίου 2004 το 76% του Κυπριακού Ελληνισμού ψήφισε ΟΧΙ σε συμφωνία στη βάση Διζωνική Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, όπως τέθηκε τότε υπό τη μορφή του σχεδίου Αναν. Πόσο σεβαστές έγιναν όμως οι ετυμηγορίες του; Πώς η αξίωση λαού το 1950, παρόλο που στηρίχτηκε από όλες τις πολιτικές δυνάμεις της εποχής, περιθωριοποιήθηκε και σήμερα δέχεται τόση εμπάθεια από «ορισμένους κύκλους» που κάποτε ήταν υπέρμαχοι της ένωσης; Γιατί παρά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος το 2004 δεν αλλάξαμε στρατηγική και σήμερα γίνονται προσπάθειες αποδοχής ενός παρόμοιου σχεδίου;

Η απαξίωση της λαϊκής απαίτησης για την εθνική πορεία μιας χώρας (παρόλο που το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης προνοείται στο άρθρο 1 του καταστατικού χάρτη ΟΗΕ) παρατηρείται και σε άλλες περιπτώσεις όπου μετά το (φαινομενικά έστω) τέλος της τυρρανείας ή αποικιοκρατείας, δεν εφαρμόστηκε η λύση που ο λαός απαιτούσε. Με διάφορα μέσα γίνονται πρσοσπάθειες να διαβρωθεί η κοινή γνώμη  με σκοπό να αποπροσανατολιστεί από την αρχική της αξίωση και να γίνει πιο ευάλωτη στην επιβολή ενός στόχου ο οποίος αρχικά ήταν απορριπτέος. Ένας από τους λόγους που παρατηρείται το φαινόμενο αυτό, είναι όπως φαίνεται η επιδίωξη ιδιοτελών συμφερόντων από επιφανή άτομα και κύκλους στο εσωτερικό.

Στην περίπτωση του αυτονομιστικού κινήματος των Βάσκων, ο Ισπανός δικαστής Χοακίν Ναβάρο προσπαθώντας να εξηγήσει το φαινόμενο της εθελοντικής δουλείας γράφει στο βιβλίο του ΤΟ ΠΑΘΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ: Η επίθεση του Ισπανικού κράτους στη Χώρα των Βάσκων, τα ακόλουθα: «Εδώ, στην Κελτιβηρία*, πολλοί που προσπάθησαν να πουν ΟΧΙ στην καταναγκαστική δουλεία της δικτατορίας κατέληξαν να πουν ΝΑΙ όταν, μετά το θάνατο του δικτάτορα, διέβλεψαν την πιθανή επικερδή συμμετοχή τους στην ολιγαρχική εξουσία που αντικατέστησε τη δικτατορία. Πολλοί από αυτούς που έλεγαν ότι το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των λαών και εθνοτήτων του Ισπανικού κράτους είναι αναμφισβήτητη προϋπόθεση για τη δημοκρατία που διαφαινόταν στον ορίζοντα -κι ακόμα εκεί εξακολουθεί να βρίσκεται, στο μακρινό ορίζοντα κυκλωμένη από νέφη και σκεπασμένη από ανικανότητες- υιοθέτησαν γρήγορα, αμέσως μόλις τακτοποιήθηκαν στη βασιλευόμενη ολιγαρχία, το δόγμα της ενιαίας πατρίδας που είναι κοινή και αδιαίρετη.»

Πόσο μακρινό αλλά συνάμα κοντά μας! Το παραπάνω απόσπασμα μπορεί κάλλιστα να αναδείξει την κατάσταση στην Κύπρο μετά το τέλος του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα και την εγκατάλειψη του προαιώνιου εθνικού πόθου, αρκεί μόνο να αντικαταστήσουμε την «δικτατορία» με την «αποικιοκρατία» και την «ολιγαρχία» με την «αυτοκυβέρνηση», όπως εφαρμόστηκε με τις συνθήκες Ζυρίχης – Λονδίνου. Παρόλο που ο λαός 10 χρόνια πριν αξίωσε στο σύνολο του το διαχρονικό αίτημα για ένωση με την Ελλάδα, παρόλο που προηγήθηκε ο ένοπλος αγώνας κατά τον οποίο η Βρετανία δεν κατόρθωσε να εξαρθρώσει την ΕΟΚΑ, εντούτοις επιβλήθηκε στην Κύπρο, χωρίς να ερωτηθεί ο κόσμος, μια μορφή αυτοκυβέρνησης με νομιμοποίηση του ρόλου της Τουρκίας και παρουσία Βρετανικών βάσεων. Κάποιοι τότε, ακόμα και ορισμένοι που ένθερμα στήριξαν τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα για ένωση, διέβλεψαν την επικερδή συμμετοχή τους στο νέο κράτος. Αδιαφορώντας για τους αγώνες και τις θυσίες του λαού, απεμπολήσαν την ένωση χρησιμοποιώντας τη μόνο σε επίπεδο ρητορικής για να εξασφαλίζουν την εύνοια των υποστηρικτών τους. Επωφελήθηκαν από τα αξιώματα που τους προσφέρθηκαν, αγνόησαν την εθνική ολοκλήρωση της Κύπρου ενώ αργότερα προσπάθησαν να ενοχοποιήσουν τη διεκδίκηση της αυτοδιάθεσης – ένωσης.

Σήμερα, εν μέσω Τουρκικής κατοχής,  αρκεί απλά στο παραπάνω απόσπασμα η «δικτατορία» να αντικατασταθεί με την «κατοχή» και η «ολιγαρχία» με τη «Διζωνική». Να δούμε έτσι πως κάποιοι απέκτησαν προσωπικά συμφέροντα από την προώθηση μιας «λύσης» τύπου Αναν και προσπαθούν να μεταπείσουν τη συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου που το 2004 τάχθηκε υπέρ του ΟΧΙ. Τα μεγάλα κόμματα άρχισαν ήδη επαφές με παράνομα κόμματα των κατεχομένων προετοιμάζοντας από τώρα συνεργασίες για τις θέσεις και τα αξιώματα μιας «Ομόσπονδης Κύπρου». Στις συνομιλίες, οι φιλοδοξίες «ηγετών της λύσης» οδηγούν την πλευρά μας σε συνεχιζόμενες υποχωρήσεις. Ακόμα, χρηματοδοτούμενες επιτροπές και οργανώσεις συστήνονται για προώθηση της οποιασδήποτε «λύσης» στα σχολεία και την κοινωνία. Οι πρόσφυγες πλέον ωθούνται να ξεπουλήσουν τις περιουσίες τους την ίδια ώρα που οργανισμοί επιβραβεύουν με υπέρογκα ποσά επιχειρηματικές συνεργασίες με επιχειρήσεις του ψευδοκράτους. Εισαγωγές φτηνών προϊόντων από τα κατεχόμενα, επισκέψεις στα καζίνο, τουρισμός στα ίδια τα χωριά μας και το θέατρο της ντροπής συνεχίζεται. Παράλληλα, ποντάροντας στην απελπισία του κόσμου εν μέσω οικονομικής κρίσης, καλλιεργούνται φήμες πως με την αποδοχή Ομοσπονδιακής «λύσης» θα υπάρξει οικονομική ευημερία και ανάπτυξη. Κάθε αντίθετη άποψη αντιμετωπίζεται σαν μαξιμαλισμός και λυσοφοβία. Όλα αυτά με απώτερο σκοπό τη θετική ανταπόκριση του κόσμου σε ένα δεύτερο δημοψήφισμα για «λύση» Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας.

Απαιτούμε λοιπόν σεβασμό στην ετυμηγορία του λαού στο δημοψήφισμα του 2004. Η παρουσίαση ενός νέου σχεδίου Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας που να νομιμοποιεί τετελεσμένα της Τουρκικής κατοχής, συνοδευόμενο με ανυπόστατες απειλές για τελευταία ευκαιρία και διχοτόμηση σίγουρα δεν αποτελούν δίκαιη και βιώσιμη λύση. Δεν θέλουμε να είμαστε τουρίστες στα κατεχόμενα χωριά μας, θέλουμε να επιστρέψουμε στη γη των πατέρων μας που τόσο αγαπήσαμε παρόλο που δεν μας άφησαν να την ζήσουμε. Όσο για τον διαχρονικό πόθο του Κυπριακού Ελληνισμού όπως αξιώθηκε στο ενωτικό δημοψήφισμα από το 97%  των Κυπρίων, οφείλει να είναι ο απώτερος στρατηγικός μας στόχος αν επιθυμούμε η λύση του Κυπριακού να είναι πορεία ελευθερίας και όχι υποδούλωσης. Όπως γράφει και ο Ναβάρο στο παραπάνω απόσπασμα, «ακόμα εκεί εξακολουθεί να βρίσκεται, στο μακρινό ορίζοντα κυκλωμένη από νέφη και σκεπασμένη από ανικανότητες».

*Κελτιβηρία: η περιοχή της Ιβηρίας που κατοικούνταν από τους Κέλτικους λαούς.

Χρίστος Λοϊζου, ΚΠΕ – ΠΟΛ 1ο